Co robimy, aby być zdolnym do adaptacji?

Zdolność do adaptacji w przystosowaniu jest niezbędna. Wystarczy zapytać Dodo.

Na wyspie Mauritius Dodo nie miał naturalnych wrogów. Kiedy w XVII wieku żeglarze przywieźli ze sobą koty i psy, nieszczęsny gołąb (tak, to był gatunek z rodziny gołębiowatych) zniknął z powierzchni Ziemii. Był to stan rzeczy, którego ewolucja nie mogła przewidzieć.

Jak Dodo może być Czarnym Łabędziem?

Trudny los Dodo był wydarzeniem typu Czarny Łabędź – jego wyginięcie było całkowitym zaskoczeniem (dla Dodo), miało kolosalne konsekwencje i można je racjonalizować po fakcie.

Covid jest kolejnym takim przykładem, ale pandemie zawsze były częścią historii ludzkości. Można przywołać Czarną Śmierć, najbardziej śmiertelną pandemię wszech czasów, która pochłonęła życie około 75-200 milionów ludzi. Dodo nie mógł się przystosować i dlatego wyginął. Jeśli prawa ewolucji odnoszą się do świata biznesu, firmy, które nie potrafią się dostosować, czeka ten sam los.

Słowo “adaptować” pochodzi od łacińskiego “adaptare” – “przystosować”. Herbert Spencer w 1864 roku wymyślił często cytowany zwrot “przetrwają najsilniejsi”, jako sposób na wyjaśnienie zasady “doboru naturalnego” Darwina, która mówi, że organizmy o pewnych cechach mają większe szanse na przetrwanie niż te bez nich.

Adaptacje to wszelkie behawioralne lub fizyczne cechy zwierząt, które pomagają im przetrwać. Cechy te dzielą się na trzy kategorie: części ciała, pokrycie ciała i zachowania. Każdy z tych rodzajów adaptacji może odegrać kluczową rolę w przetrwaniu zwierzęcia. Przykładem mogą być cętki, które rozmywają kontury, wąsiska, które pełnią funkcję “czułków” i skrzydła, które są płatem nośnym.

Innymi słowy, chodzi o posiadanie przewagi. Chodzi o bycie zwinnym. Chodzi o zmianę w zależności od okoliczności.

 Jak zabezpieczyć przyszłość firmy

Niezależnie od tego, czy jesteś rzeźnikiem, piekarzem czy producentem świec, musisz zadbać o przyszłość swojego biznesu. Jednym z dobrych sposobów, w jaki można to zrobić, jest nie dać się złapać w pułapkę przeszłości i teraźniejszości. Ci, którzy dobrze prosperują wśród zmian, wyprzedzają innych. Być może będziesz musiał porzucić strategie, które w przeszłości nie służyły ci dobrze. Może też być konieczne podjęcie bardziej radykalnych działań, może będziesz musiał zakwestionować sposób, w jaki postrzegasz swoją dziedzinę i swoje miejsce w niej. Może to przybrać różne formy, od niewielkiej zmiany perspektywy po całkowitą zmianę paradygmatu. Jak powiedział Henry Ford: “Gdybym zapytał ludzi, czego chcą, powiedzieliby, że szybszych koni”.

Najlepszym sposobem na zabezpieczenie przyszłości firmy jest umiejętność przewidywania co może się stać, zanim zrobi to konkurencja. Wymaga to ogromnej wizji, wielkiej wyobraźni i gotowości do podejmowania ryzyka. Wiele osób twierdzi, że ma ten dar, ale prawda jest taka, że większość nie ma. Gdyby tak było, bukmacherzy zbankrutowaliby. Jedną z rzeczy, którą możesz zrobić, jest wyostrzenie zdolności obserwacji. Jeśli potrafisz dostrzec to, czego inni nie widzą, jeśli potrafisz dostrzec trend lub zmianę na rynku, będziesz w stanie lepiej się przystosować.

Plus ça change

Wszystko się zmienia, ale pozostaje takie samo – paradoks, który jest tak samo prawdziwy dzisiaj, jak wtedy, gdy grecki filozof przedsokratejski, Heraklit, powiedział: “Nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki”. Wszystko jest w stanie ciągłego ruchu: od komórek po galaktyki, od chmur po słońce, nic nie stoi w miejscu. To prawda.

Podążając za zmianami, dobrze jest jednak pamiętać, że niektóre rzeczy się nie zmieniają. Weźmy na przykład ludzką naturę. To, że sztuki Eurypidesa i Szekspira wciąż do nas przemawiają, pokazuje, że przeżywamy te same radości i smutki, co nasi przodkowie. Zbyt łatwo jest pomylić ludzkie zachowanie (które nie jest stałe) z ludzką naturą (która jest). Dlatego mądrzej byłoby zapewnić sukces swojej organizacji nie poprzez przyjęcie, że wszystko, co nowe jest z natury dobre, ale poprzez powrót do praw rynku i zorientowania na klientów. Jakie żelazne prawa rządzą tym pierwszym? Jakie problemy możesz rozwiązać dla tych drugich?

Próbując adaptować się do ciągle zmieniającego się świata, musisz znać różnicę między zmianą, gdy jest ona potrzebna, a zmianą dla niej samej. Kuszące jest działanie pochopne, gdy zmieniają się zasady twojego świata.

Adaptacja to nie tylko reakcja. Chodzi o uczenie się lepszych sposobów uczenia się. Chodzi o oduczenie się starych nawyków. Chodzi o zmianę okularów i paradygmatów. Chodzi o dostrzeganie tego, czego inni nie zauważają. Chodzi o to, by być czujnym i śledzić najnowsze trendy. Chodzi o to, aby rozpoznać, kiedy nadszedł czas na zmiany.

Działać mądrze

Liderzy, którzy potrafią dostosować się do ciągle zmieniającego się otoczenia, wydają się mieć niesamowitą zdolność przewidywania przyszłości. Mają? Prawda jest taka, że tworząc plany, nigdy nie są przez nie ograniczeni. Podczas gdy inni są uwięzieni w swojej własnej bańce logicznej, w swoim sposobie postrzegania rzeczywistości, oni potrafią odszyfrować informacje z teraźniejszości, aby prosperować w przyszłości. Jak dobry bokser, przewidują nadchodzący cios, zanim zostanie wyprowadzony.

Jeśli chcesz pójść za ich przykładem, będziesz potrzebował bardzo czułych anten nastawionych na najmniejsze zmiany. Będziesz też potrzebował solidnego planu, aby sprostać zmianom, kiedy nadejdą – a nadejdą. Tak jak dobry pływak nurkuje przez falę, zanim ta się załamie, tak mądra organizacja podejmuje niezbędne działania, zanim będzie za późno.

Adaptacyjność to elastyczność. Thomas Jefferson powiedział: “Jeśli nie planujesz, to planujesz porażkę”. Plan daje ci trasę i kierunek, zestaw kroków do osiągnięcia celów, aby ostatecznie odnieść sukces.

Plany są ważne, ale należy wiedzieć, kiedy należy je porzucić. Okoliczności mogą sprawić, że plany staną się nieaktualne. Po co realizować niedziałającą strategię? Po co grać według zasad gry, która już się zmieniła? Sekret udanej strategii tkwi w zachowaniu płynności i elastyczności. Dlatego tak ważne jest regularne mierzenie skuteczności strategii, aby mieć pewność, że podążamy właściwą drogą, że strategia nadal wspiera nasze cele.

Ludzie postępują jak zwykle, dopóki kryzys nie zmusi ich do działania. Taka jest ludzka natura. Mamy skłonność do odkładania nauki nowych umiejętności lub zmiany nawyków, aż będzie za późno.

Ci, którzy dobrze się adaptują, robią to stopniowo. Firmy, dla których zdolność do adaptacji jest drugorzędna, upadają. Zdolność do adaptacji musi być częścią kultury firmy.

Liczy się nastawienie. Duża część tajemnicy bycia adaptującym się tkwi w naszym nastawieniu do adaptacji i do zmiany w ogóle.

W związku z tym najważniejsze jest pozytywne postrzeganie zmian i szukanie możliwości i sposobów na dostosowywanie się i na uczenie się. Wyrabiając w sobie nawyk wychwytywania wzorców, postrzeganie ich jako możliwości, a nie zagrożenia, będziesz w stanie lepiej prosperować w czasach niepewności.

Kontroluj to, co się da kontrolować

Jeśli natomiast obawiasz się zmian, to będzie to widoczne dla innych i tak samo jak optymizm, zaraźliwe. Ale nie załamuj się. Chociaż nie możesz zaplanować wszystkich ewentualności, możesz kontrolować sposób, w jaki reagujesz na zmiany i kryzys. Sprowadza się to do sposobu myślenia. Nie tylko co robisz, ale też jak to robisz i jak to postrzegasz. Czy niepewność powoduje u ciebie niepokój? Czy też akceptujesz ją ze spokojem? Cytując Vicktora Frankla: “Między bodźcem a reakcją jest przestrzeń. W tej przestrzeni mamy możliwość wyboru naszej reakcji. W naszej odpowiedzi leży nasz rozwój i nasza wolność.”

Jeśli pandemia Covid czegoś nas nauczyła, to tego, że wszyscy jesteśmy w stanie być odporni na przeciwności losu. Zdolność do adaptacji i odporność nie są ze sobą powiązane. Odporność zakłada radzenie sobie ze stresem w teraźniejszości, podczas gdy zdolność do adaptacji zawsze wiąże się z przyszłością.

Korzyści

• Portret Lumina Spark pokazuje i przewiduje, jak bardzo adaptująca/y się potrafisz być w każdej z trzech Person
• Może się okazać, że masz niski wynik cechy adaptująca/y się. Jeśli tak, Spark poleci ci, jak możesz poprawić swój wynik.
• Przezorny zawsze ubezpieczony. Stres może osłabiać zdolności adaptacyjne. Spark może pomóc Ci lepiej radzić sobie ze stresem.

References

https://www.mckinsey.com/business-functions/people-and-organizational-performance/our-insights/future-proof-solving-the-adaptability-paradox-for-the-long-term